In dit artikel
Inhoudsopgave
Artikelen in Schadelijke stoffen in cosmetica
Schadelijke stoffen in cosmetica
Een uitleg over de meest gebruikte ingrediënten.
De meeste cosmetica die verkocht wordt bevat vele chemische ingrediënten.
Als 60% van wat je op je huid smeert in je lichaam wordt opgenomen, waarom zou je je dan insmeren met iets dat je niet zou eten?
De ingrediënten van de gemiddelde douchegel of gezichtscrème zijn niet geschikt voor consumptie. Toch komen deze ingrediënten via de huid in je lichaam terecht. Sommige van deze stoffen zijn erg gevaarlijk; ze worden in verband gebracht met kanker en hormoonstoornissen.
Bovendien zijn veel van die stoffen ook nog eens zeer slecht voor ons milieu.
Deze ingrediënten kan je beter uit je badkamer verbannen.
Dat cosmeticaproducten vaak ingrediënten bevatten die niet goed zijn voor je gezondheid wordt langzamerhand steeds duidelijker.
Maar welke ingrediënten zou je dan moeten vermijden?
Wie voor het eerst de ingrediëntenlijst op douchegel of shampoo leest wordt er moedeloos van. Wat zijn al die stoffen eigenlijk en wat doen ze in dat product?
Hier vind je een lijstje met de dertien stoffen die je écht maar beter niet gebruikt, en waarom!
Sodium Laureth Sulfate (SLES) en Sodium Lauryl Sulfate (SLS)
Waarschijnlijk het meest gevaarlijke ingrediënt dat gebruikt wordt in huid- en haarverzorgingsproducten is SLS/SLES. Het is een krachtige detergent die erg goed schuimt en heel goedkoop is. Het wordt daarom gebruikt in 90% van de schuimende cosmeticaproducten, waaronder douchegels, handzeep, tandpasta, shampoo en badschuim.
In de industrie wordt dezelfde stof gebruikt in middelen om garagevloeren te reinigen, motoren te ontvetten en auto’s te wassen. SLS is een zeer agressieve reiniger die de natuurlijke beschermlaag van de huid aantast.
Gecombineerd in producten met de stoffen DEA, TEA of MEA (wat vaak voorkomt) vormt het nitrosaminen op de huid die carcinogeen zijn en ervoor zorgen dat het lichaam grote hoeveelheden nitraten opneemt. Via de bloedbaan dringt SLS binnen in ogen en organen; het blijft vervolgens langdurig in het lichaam aanwezig.
Bij baby’s en kleine kinderen kan het de ontwikkeling van de ogen belemmeren omdat het de eiwitten van de cellen aantast. Verder kan het een ernstig uitgedroogde huid, huidirritatie, allergie en haaruitval veroorzaken.
Tot slot is SLS vaak vervuild met 1,4 dioxane (zeer waarschijnlijk menselijk carcinogeen).
Parabenen
Dit zijn conserveermiddelen, ze doden bacteriën en schimmels en maken zo dat producten langer houdbaar zijn. Ze worden echter door de huid in het lichaam opgenomen en blijven daar actief. Ze werden bij autopsies teruggevonden in tumoren.
Bovendien staan parabenen bekend als xeno-oestrogenen; stoffen met een oestrogeen-achtige werking die onze hormoonbalans beïnvloeden en zodoende onvruchtbaarheid, kanker aan het reproductieve systeem, lage spermatelling en vervrouwelijking van mannen kunnen veroorzaken.
Imidazolidinyl Urea en Diazolidinyl Urea
Na parabenen de meest gebruikte conserveermiddelen. Kan van dierlijke afkomst zijn (uit urine en andere lichaamsvloeistoffen). Bij temperaturen boven de 10 graden komt formaldehyde vrij dat de slijmvliezen irriteert, dermatitis kan veroorzaken en bekend staat als carcinogeen (kankerverwekkend).
Kan verder het het imuunsysteem aantasten en allergieën, chronische vermoeidheid, hoofdpijn, pijn in de borst, duizeligheid, slapeloosheid en astma veroorzaken.
Bovendien is deze stof vaak vervuild met nitrosamine dat eveneens carcinogeen is.
Minerale Oliën (petrolatum, petroleum, paraffinum liquidum)
Oftewel vaseline en paraffine. Afkomstig uit de petrochemische industrie en veel gebruikt in lip- en babyproducten (15% van alle lippenstiften en 40% van alle babylotions en –oliën bevatten petrolatum).
Deze stof kan fotosensitiviteit (overgevoeligheid voor licht) veroorzaken en brengt het vochtregulerend vermogen van de huid in de war omdat het haar afsluit. Er kan geen zuurstof meer bij de huid komen en de huid kan ook haar afvalstoffen niet meer afvoeren.
Het gebruik van petrolatum leidt op den duur dan ook tot een ongezonde en uitgedroogde huid. Omdat petrolatum vaak vervuild is met PAH (polycyclic aromatic hydrocarbons – gerelateerd aan borstkanker) staat het inmiddels op de lijst van de European Union's Dangerous Substances Directive (UNECE 2004) als een mogelijk menselijk carcinogeen en mag het sinds september 2004 in de EU alleen gebruikt worden in cosmetica als aangetoond kan worden dat de substantie waaruit het geproduceerd is niet carcinogeen was.
Petrolatum is ook een xeno-oestrogeen.
PEG's
PEG staat voor polyethyleen glycol. De afkorting wordt meestal gevolgd door een nummer (bijv. PEG 2, PEG 40 etc.). PEG’s zijn synthetische chemicaliën die in cosmetica worden toegepast als reinigende stoffen, emulgatoren, huidconditioners en –bevochtigers.
Volgens een rapport van het Cosmetic Ingredient Review (CIR) comité dat gepubliceerd werd in de International Journal of Toxicology bevatten PEG’s verontreinigingen waaronder Ethylene oxide (gerelateerd aan baarmoederhals- en borstkanker, leukemie en hersenkanker), 1,4-dioxane (zeer waarschijnlijk menselijk carcinogeen), Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs – gerelateerd aan borstkanker), en verder lood, ijzer, kobalt, nikkel, cadmium en arsenicum.
PEG’s kunnen de natuurlijke vochtbalans van de huid verstoren, kunnen haar sneller doen verouderen en kunnen u kwetsbaarder maken voor bacteriën.
Propylene Glycol
Propylene Glycol wordt in cosmetica gebruikt om vocht vast te houden, bijvoorbeeld in make-up, shampoo, deodorant, styling mousse, zeep, huidcrème, badschuim, aftershave en babydoekjes.
Het heeft echter een zeer uitdrogend en ontvettend effect op de huid en kan irriterend kan zijn voor huid, ogen en longen. Langdurig of herhaald huidcontact kan leiden tot contact dermatitis.
De Material Safety Data Sheet waarschuwt voor deze stof als mogelijk mutageen, het kan het reproductieve systeem verstoren en geboorteafwijkingen veroorzaken. Inslikken van de stof kan het centraal zenuwstelsel beïnvloeden en daarmee leiden tot depressie, stuiptrekkingen en coma, het kan invloed hebben op de hersenen, het metabolisme, bloed en ademhaling, het cardiovasculair systeem, het endocrien systeem en het kan leverafwijkingen en nierschade veroorzaken.
Wanneer het via huidcontact in het lichaam wordt opgenomen kunnen de effecten hiervan hetzelfde zijn als bij inslikken.
Geurstoffen/Parfum
Parfumstoffen zitten tegenwoordig bijna overal in. Niet alleen in cosmetica, maar ook in schoonmaakmiddelen, wasmiddelen, luchtverfrissers etc. De verpakking van deze producten hoeft alleen de naam ‘parfum’ te vermelden, een verzamelnaam waarachter vaak honderden stoffen schuilen die de fabrikant onder de noemer ‘beroepsgeheim’ niet openbaar hoeft te maken.
Onschuldig zijn deze stoffen echter niet. Ze zijn de oorzaak van veel allergieën en kunnen astma, hoofdpijn en geïrriteerde ogen oproepen. Bovendien zijn 95% van de chemicaliën in parfum synthetische verbindingen, vaak petrochemicaliën, waarvan vermoed wordt dat ze een hormoonverstorende werking kunnen hebben en geboorteafwijkingen bij jongens en vervroegde puberteit bij meisjes teweeg kunnen brengen.
Verder zouden de stoffen mogelijk carcinogeen zijn en neurologische schade kunnen veroorzaken. Vaak zijn er ook ftalaten verborgen achter de naam parfum; deze stoffen zijn xeno-oestrogeen en giftig (zie ook ftalaten).
Triethanolamine (TEA)
Deze stof wordt gebruikt in make-up producten als eyeliner, mascara, oogschaduw, blusher en foundation, maar ook in parfums, haarverzorgingsproducten, haarverf en scheerproducten.
Het wordt toegepast als emulgator, maar ook om de pH waarde van producten aan te passen. Het is giftig en kan irritatie aan ogen, huid en longen en allergieën veroorzaken. Ook kan de stof vervuild zijn met nitrosaminen, waarvan vaststaat dat ze carcinogeen zijn.
Diethanolamine (DEA)
Diethanolamine wordt veel gebruikt als tensioactieve (oppervlakteactieve) stof in shampoos, lotions, crèmes en andere cosmetica, omdat het deze producten een rijk schuim dan wel een prettige consistentie geeft. DEA kan reageren met andere ingrediënten van het product en zo een extreem krachtig carcinogeen vormen genaamd nitrosodiethanolamine (NDEA). NDEA wordt gemakkelijk door de huid opgenomen en wordt in verband gebracht met maag-, slokdarm-, lever- en blaaskanker.
Omdat er voor de consument geen manier is om vast te stellen of een bepaald product NDEA bevat, is het veiliger producten met DEA te vermijden. DEA komt voor in de volgende stoffen:
•Cocamide DEA of Cocamide Diethanolamine
•DEA Lauryl Sulfate of Diethanolamine Lauryl Sulfate
•Lauramide DEA of Lauramide Diethanolamine
•Linoleamide DEA of Linoleamide Diethanolamine
•Oleamide DEA of Oleamide Diethanolamine
•Elk product dat TEA of Triethanolamine bevat
Als je het gebruik van een product met deze stoffen echt niet kunt vermijden, zorg dan dat je het product zorgvuldig uitspoelt, en dat je in geval van een shampoo deze met koud water gebruikt omdat NDEA dan minder goed door uw huid wordt opgenomen.
Monoethanolamine (MEA)
Net als DEA een stof die gebruikt wordt om producten goed te laten schuimen. Het ontwricht de hormoonhuishouding en reageert met andere ingrediënten uit producten om zo nitrosaminen te vormen, welke carcinogeen zijn.
Ftalaten
Ftalaten worden gebruikt als weekmakers in plastics (bijvoorbeeld PVC) maar in cosmetica worden ze toegepast als oplos- en fixatiemiddelen, of als geleidingsstof voor geuren en andere cosmetische ingrediënten (zoals in haarspray, deodorant, nagellak en parfum). Ftalaten worden zo veel toegepast dat ze behoren tot de meest voorkomende chemische stoffen in het milieu.
Ze worden echter niet gemakkelijk afgebroken en hopen zich op in het milieu en in organismen. Ze zijn zeer giftig voor het waterleven. Sommige ftalaten zijn mogelijk carcinogeen; ze worden in verband gebracht met leverkanker.
Voorts verstoren ze de hormoonhuishouding en kan blootstelling aan ftalaten voor de geboorte de ontwikkeling van de mannelijke voortplantingsorganen en de spermaproductie ongunstig beïnvloeden.
Triclosan
Triclosan is een krachtige antibacteriële en schimmelwerende chemische stof die voorkomt in tandpasta, handreinigers, deodorants, zepen en cosmetica.
Triclosan wordt geassocieerd met de ontwikkeling van allergieën bij kinderen. Een Noorse studie vond een positieve correlatie tussen allergieën en triclosan niveaus gemeten in urine van kinderen.
De studie wees uit dat triclosan niveaus in de urine in verband konden worden gebracht met verhoogde niveaus van immunoglobuline E (IgE) en rhinitis (verstopte neus / hooikoorts). Gedurende 10 jaar werden 623 urinemonsters verzameld en onderzocht bij het Center for Disease Control en Prevention in Atlanta, USA. Ongeveer 50 procent van de Noorse kinderen had waarneembare niveaus van triclosan in de urine, bij de Amerikaanse kinderen was dat 80 procent.
Triclosan kan de bacteriële flora veranderen op de huid, in de mond en in de darmen. Een verandering in de bacteriële samenstelling van de “goede” bacteriestammen kan een verhoogd risico op het ontwikkelen van allergieën (hygiëne hypothese) veroorzaken volgens de onderzoekers.
Daarom wordt het gebruik van triclosan en antibacteriële producten over het algemeen in verband gebracht met een verhoogde incidentie van allergieën.
Nanodeeltjes
Nanotechnologie is een techniek die zich bezig houdt met het manipuleren van deeltjes tot enkele honderden nanometers (1 nanometer = 1 miljoenste millimeter).
Omdat deze deeltjes andere eigenschappen hebben dan grotere deeltjes, leent de techniek zich voor allerlei toepassingen op het gebied van gezondheidszorg, voeding, milieu en landbouw alsook voor gebruik in cosmetica.
Nanodeeltjes worden bijvoorbeeld gebruikt als kleurstof, conserveermiddel of UV-filter. Nanotechnologie wordt inmiddels al op grote schaal toegepast, maar er bestaan zorgen over de veiligheid ervan, omdat er onvoldoende duidelijk is hoe de nanodeeltjes zich gedragen wanneer ze met mens en milieu in contact komen.