Wecken, hoe doe je dat?

Wecken, ook bekend als voedsel inmaken, is een bewaarmethode voor voedsel die al heel lang toegepast wordt. Afhankelijk van je leeftijd ken je het wecken misschien wel van je moeder en/of oma. Vroeger was het een populaire methode om eten zonder vriezer (die er toen nog niet was) lang houdbaar te maken. Tegenwoordig wordt wecken weer steeds populairder.

Bij wecken wordt voedsel geconserveerd in glazen potten of flessen.  Door het voedsel in de glazen potten in een pan met water een bepaalde tijd te verwarmen tot een bepaalde temperatuur (afhankelijk van het voedsel wat geconserveerd moet worden) en daarna af te laten koelen ontstaat er in de pot een vacuüm. Dit zorgt ervoor dat je deze voedingsmiddelen heel lang kan bewaren, zelfs jaren later zijn ze nog bruikbaar.

Welke voedingsmiddelen kan je wecken?

Eigenlijk kan bijna alles geweckt worden, alles wat je vooraf kan bereiden en dan in een pot kan doen om te bewaren... o.a. fruit, tomatensaus (of tomatenpuree), groenten, soep, maaltijden, brood, cake, vlees, vis etc. Een uitzondering hierop zijn zuivelproducten zoals bijvoorbeeld boter, kaas, melk en yoghurt.

Er zijn 2 manier om voedsel te wecken namelijk in een speciale weckketel (eventueel elektrisch) of een grote kookpan. Of je kunt voedsel sneller en nog veiliger wecken in een speciale pressure canner oftewel een hoge druk inmaakketel. Een soort super versie van een normale snelkookpan.  Het wecken van voedsel in een pressure canner wordt vooral aanbevolen voor vlees en vis en voedsel met een lage zuurgraad en gaat meestal sneller dan normaal wecken.

Deze site gaat eigenlijk over wecken in  pressure canner maar omdat het voor sommige voedingsmiddelen handiger is om een normale weckketel te gebruiken wil ik je hier toch de basis leren van het wecken met een weckketel of grote (soep) pan.

Wat heb je nodig om te wecken?

• mason jars of weckpotten  (als je net begint kan je ook lege oude conserven potten gebruiken die je goed schoonmaakt en waarvan de deksels nog geheel in orde zijn, dus niet beschadigd)
• een vultrechter om je potten te vullen zonder te knoeien
• een speciale weckpotten-tang is niet noodzakelijk maar wel heel handig (om de hete potten uit de pan te halen)
• een  speciale weckketel of als je net begint een grote (soep) pan
• een rooster of (oude) theedoek om op de bodem van je pan of weckketel te leggen zodat de potten niet kapot gaan als het water kookt.
• een kookthermometer of speciale weck thermometer
• soda en/of azijn om je weckpotten te reinigen
• eventueel etiketten of een stift om op de potten te schrijven wat er in zit en de weckdatum.

Hoe moet je wecken?

Zorg er altijd voor dat je schoon en zeer hygiënisch werkt, dan heb je de meeste kans dat het wecken ook goed lukt. Maak je werkblad en aanrecht goed schoon en zorg voor voldoende ruimte.

Was de weckpotten in een sopje van warm water met soda om ze goed schoon te krijgen. Of reinig ze in de vaatwasser. Je kunt de potten dan samen met de deksels en rubberen ringen in een grote pot met water koken om ze te steriliseren.

Ik geef er zelf de voorkeur aan om de potten in de oven te steriliseren. Ik zet de omgespoelde potten op een bakplaat in de oven. De opening van de pot naar boven. En laat deze dan 10-15 minuten op 120 graden steriliseren. De deksels en rubber ringen doe ik in een pannetje water met een scheut azijn en laat deze dan 10 minuutjes heel zachtjes koken. De potten laat ik tot gebruik in de warme oven staan en de deksels en ringen haal ik vlak voor gebuik uit het azijn water.

Dan ga je de voedingsmiddelen die je wilt wecken klaarmaken of voorbereiden. Afhankelijk van je recept.

Nu kan je de potten of flessen gaan vullen. Neem een pot uit de oven en vul deze met je product. Probeer om zo weinig mogelijk lucht in de pot te laten.  Gebruik een speciale vultrechter met brede opening die in de pot past om de rand van je pot schoon te houden tijdens het vullen. De randen van je potten moeten in ieder geval helemaal schoon zijn voordat je de deksel erop legt (eventueel dus goed afvegen na het vullen). Ik gebruik zelf een schoon doekje wat ik nat maak in het hete azijnwater waar de deksels in liggen,  en daar veeg ik de rand mee schoon voordat ik de deksel aanbreng.

Afhankelijk van de potten die je gebruikt zijn er verschillende manieren om de deksel aan te brengen. BIj oude conserven potten draai je de deksel op de pot en draai je hem stevig dicht.

Bij de pearl mason jars haal je de deksel uit het water, legt deze op de pot en draait dan de ring op de pot. Draai de ring vinger vast. Dat wil zeggen dat je de ring vast draait zonder extra druk te geven. 

De weckglazen vereisen de meeste oefening. Leg  de rubberen weckring op de rand het de deksel. Vervolgens leg je de deksel met rubberen ring op de weckpot. Doe dit altijd met hele schone handen en probeer de ring zo min mogelijjk aan te raken.  Dan doe je de klemmetjes op de weckpot om de deksel vast te maken aan het glas.

Plaats dan de weckpotten in de weckketel of soeppan waarin je onderin een rooster of theedoek hebt gelegd. JEn vul dit nu aan met water tot de  potten voor ¾ onder water staan.Het water in de weckketel moet ongeveer dezelfde temperatuur hebben als de voedingsmiddelen die je erin zet.

Nu wordt het water tot het (bijna) kookpunt verwarmd. De wecktemperatuur en de tijd die het wecken nodig heeft, is afhankelijk van de voeding die je wilt wecken. Dit staat meestal bij het recept dat je gebruikt.

Door het verwarmen ontsnapt de lucht uit de potten en ontstaat er uiteindelijk een vacuüm.

Op het einde van de wecktijd haal je de potten met een speciale weckpottang uit de hete weckpot (let op, het water en potten zijn heel heet) en zet je ze voorzichtig op een theedoek op het aanrecht of op tafel om af te koelen.

Als de potten afgekoeld zijn (het beste na minstens 12 uur wachten en bij voorkeur 24 uur), kunnen de ringen van de mason jars of de klemmetjes van de weckpotten afgehaald worden. Bij gewone conservenpotten druk je op de deksel. Als deze ingedrukt zijn en niet meer meegeven dan zijn ze vacuüm.

 Door het vacuüm moeten ze dan stevig dicht zitten. Als de deksels loskomen of je hoort lucht ontsnappen dan is er iets mis gegaan. Je kunt het beste dan de inhoud snel opgebruiken of het eten toch maar invriezen.

Bewaren

De inhoud van deze weckpotten kan nu lange tijd bewaard blijven zonder te bederven. Bewaar je potten op een koele, donkere plaats.

Controleer de eerste paar dagen nog regelmatig de deksels of die nog vast zitten. Soms kan een deksel na een paar dagen alsnog losraken en de inhoud van de pot bederven. Je zal niet de eerste zijn die een stinkende weckpot in de kast heeft staan omdat je vergeten bent de deksels te controleren ;-).

Als je de inhoud van een pearl mason jar wilt gebruiken, kan je de deksel eraf halen door de achterkant van een theelepel tussen de uitsparing in de deksel en het glas te zetten en de deksel dan voorzichtig omhoog te duwen. 

Hoe het wecken met Pearl mason jars werkt kan je goed zien in deze video.

Als je de inhoud van een weckpot wilt gebruiken, kan je de deksel eraf halen door aan het lipje van de rubberen weckring te trekken. Daardoor zal het vacuüm verbroken worden en zal het deksel los komen te zitten.