Aromatherapie in de herfst: Recepten voor emotioneel welzijn & innerlijke rust

Monica Can

Wanneer de dagen korter worden en de lucht een frisse helderheid krijgt, voel je vaak kleine verschuivingen in je humeur en in je energie. Zelf houd ik enorm van de herfst met knisperende bladeren onder mijn voeten, gezellige avonden met kaarslicht en de heerlijke geuren in de herfst.  Maar minder daglicht, veranderende routines en nieuwe verwachtingen vanuit werk of school kunnen voor veel mensen leiden tot stress, onrust of zelfs sombere gevoelens.

Toch is de herfst veel meer dan een overgang naar de winter. Het is een seizoen met een eigen ritme, een eigen sfeer en talloze mogelijkheden om jezelf te voeden. De zachte uitnodiging om naar binnen te keren, de vertraging van energie en de momenten van stilte en reflectie zijn geen hindernissen – ze vormen juist de kern van de herfst.

Wanneer je dit seizoen omarmt zoals het is, ontstaat er ruimte voor balans en emotioneel welzijn. Je mag jezelf toestaan om helemaal aanwezig te zijn in deze tijd van het jaar, met haar introspectie én haar stille geschenken.

Deze  blogpost helpt je daarbij: om de herfst te beleven op een manier die jou ondersteunt en voedt. 

Hoe seizoensveranderingen je stemming beïnvloeden

Wanneer het daglicht in de herfst afneemt, maakt ons lichaam natuurlijke verschuivingen door. Licht speelt namelijk een belangrijke rol in het reguleren van ons circadiaans ritme – onze interne biologische klok die slaap, hormoonproductie en alertheid aanstuurt.

Minder daglicht kan leiden tot o.a.:

Melatonine-schommelingen: In het donker maakt ons lichaam meer melatonine aan (ook wel het “slaaphormoon” genoemd). Daardoor voelen we ons sneller slaperig, wat kan leiden tot minder energie en soms zelfs somberheid, angst of seizoensgebonden depressie (SAD).

Veranderingen in het slaap-waakritme: Minder licht beïnvloedt onze slaapkwaliteit en timing, wat emotionele stabiliteit en concentratie kan verstoren.

Minder serotonine: Een tekort aan zonlicht kan de serotoninespiegel verlagen, wat stemmingswisselingen, angst of neerslachtigheid in de hand werkt.

Lager vitamine D-gehalte: Door minder zonlicht maakt ons lichaam minder vitamine D aan. Dit kan invloed hebben op je energie, weerstand en stemming.

Stressrespons: Veranderingen in licht beïnvloeden ook het stresshormoon cortisol, wat effect heeft op veerkracht en emotionele balans.

Deze veranderingen raken direct aan het limbisch systeem – het deel van de hersenen dat emoties, herinneringen en stressreacties reguleert. Omdat het limbisch systeem prikkels zoals licht én geur verwerkt, heeft minder daglicht ook een subtiele invloed op ons vermogen om stress en spanning te hanteren.

Zo ontstaat er een vicieuze cirkel: minder “gelukshormonen” zoals serotonine maken ons vatbaarder voor stress en angst, terwijl negatieve gedachten en gevoelens er juist weer voor zorgen dat het lichaam nóg minder ondersteunende hormonen produceert. Dit kan leiden tot mentale vermoeidheid en het gevoel uit balans te zijn.

Juist daarom zijn bewuste rituelen zo waardevol. Praktijken zoals aromatherapie en regelmatig bewegen kunnen die negatieve spiraal doorbreken. Met regelmaat en intentie ondersteun je zo de balans van je zenuwstelsel, je emotionele stabiliteit en je algehele welzijn.

Hoe etherische oliën mentaal & emotioneel welzijn ondersteunen

Aromatherapie maakt gebruik van de kracht van geur om de verbinding tussen lichaam en geest te ondersteunen. Etherische oliën werken via het reukorgaan direct in op het limbisch systeem. Een bepaalde geur kan sterke positieve emoties of herinneringen oproepen – en dit verschilt van persoon tot persoon. Zo kunnen etherische oliën helpen om negatieve gedachtenpatronen te doorbreken en ruimte te maken voor lichter en positiever denken.

Wanneer je een positieve emotie ervaart, reageert je lichaam door meer “feel good”-stoffen aan te maken, zoals serotonine en dopamine. Dit zorgt er vervolgens voor dat je je kalmer, tevredener en meer in balans voelt.

Daarnaast hebben etherische oliën ook lichamelijke effecten. Ze bevatten actieve bestanddelen die het zenuwstelsel kalmeren, de bloeddruk verlagen, stresshormonen reguleren en zelfs de aanmaak van neurotransmitters beïnvloeden.

Een aantal voorbeelden:

Stemming verheffen: Citrusoliën zoals citroen staan bekend om hun opbeurende werking en kunnen somberheid verlichten.

Het zenuwstelsel kalmeren: Lavendel en bergamot  helpen bij spanning en angst en ondersteunen diepe ontspanning.

Neurotransmitters stimuleren: Citrusoliën met d-limoneen kunnen de aanmaak van dopamine en GABA ondersteunen – stoffen die zorgen voor motivatie en rust.

Gezonde bloeddruk ondersteunen: Cederhout  kan de hartslag en bloeddruk verlagen en zo het lichaam helpen ontspannen.

Motivatie & helderheid boosten: Pepermunt  en rozemarijn zijn verfrissend en bevorderen focus, concentratie en energie.

Rustige slaap bevorderen: Oliën als lavendel, ylang ylang  en cederhout zijn ideaal voor een avondritueel dat ontspanning en slaap ondersteunt.

Zintuiglijk ankeren: Een vertrouwde geur kan een anker worden voor een mindful moment – een signaal aan je brein om te vertragen, diep adem te halen en jezelf ruimte te geven.

✨ Door bewust gebruik te maken van etherische oliën kun je jouw herfstseizoen niet alleen verzachten, maar ook verdiepen. Met eenvoudige aromatherapie-rituelen ondersteun je je emotionele balans, je innerlijke rust en je veerkracht in deze periode van verandering. Hieronder deel ik een aantal fijne recepten die je hierbij kunnen helpen.


Aromatherapie recepten voor de herfst


1. Herfstbalans diffuserblend

Voor een warme, rustgevende sfeer in huis.

👉 Geeft een gevoel van geborgenheid, kalmeert en brengt harmonie.

Waarom het werkt:

  • Sinaasappel: Verheft de stemming en brengt vreugde.
  • Cederhout: Geeft een gevoel van stabiliteit en geborgenheid.
  • Kaneel: Brengt warmte en stimuleert de bloedsomloop, waardoor je meer energie voelt.

2. Kalmeer & Ontspan roll on 

Handig voor stressvolle momenten overdag.

Aanvullen met jojoba-olie of een andere draagolie

👉 Rol op je polsen, slapen of hartstreek voor directe rust.

Waarom het werkt:

  • Lavendel: Bekend om zijn ontspannende en rustgevende werking.
  • Bergamot: Verlaagt cortisol en ondersteunt emotionele balans.
  • Wierook: Bevordert diepe ademhaling en innerlijke rust.

3. Focus & Energie Inhaler

Voor helderheid en motivatie tijdens donkere dagen.

👉 Ideaal bij vermoeidheid of wanneer je productief wilt werken.

Waarom het werkt:

  • Rozemarijn: Verbetert concentratie en geheugen.
  • Pepermunt: Verfrist en verkwikt bij mentale vermoeidheid.
  • Citroen: Helpt bij helder denken en ondersteunt een frisse start.

4. Herfst slaapritueel badmix

Een kalmerend bad (of voetenbad) voor de avond.

Meng de etherische oliën eerst de plantaardige olie en dan met het zout en voeg dan aan het warme badwater toe. .

👉 Ontspant het zenuwstelsel en helpt de dag los te laten.

Waarom het werkt:

  • Lavendel: Ondersteunt diepe ontspanning en slaap.
  • Ylang Ylang: Kalmeert emoties en verlaagt stress.
  • Cederhout: Helpt de geest te aarden en het lichaam tot rust te brengen.

5. Dankbaarheid & Reflectie roomspray

Een spray om een warme, positieve sfeer te creëren.

👉 Gebruik tijdens journaling of meditatie om dieper te zakken in dankbaarheid en reflectie.

Waarom het werkt

  • Sinaasappel: Positief en opwekkend.
  • Wierook: Helpt om dieper te ademen en te focussen op het hier en nu.
  • Kardemom: Verwarmend en hartopenend, perfect voor reflectie.

6. Citrus kalmerende inhaler (tegen angst & stress)

Stress en spanning kunnen onverwachts opkomen. Deze inhaler biedt directe ondersteuning met een zachte, opbeurende geur.

👉 Voeg de oliën toe aan het watje van de inhaler, sluit af en gebruik naar behoefte. Neem een paar langzame, diepe ademhalingen wanneer je kalmte en balans nodig hebt.

Waarom het werkt

  • Bergamot: Bekend om zijn kalmerende en angstverminderende werking; helpt stress los te laten.
  • Citroen: Verfrist en ondersteunt alertheid, terwijl het toch het zenuwstelsel kalmeert.
  • Zoete sinaasappel: Brengt positiviteit, verlicht sombere gevoelens en geeft emotionele veerkracht.

✨ Deze recepten kun je als kleine rituelen in je dag verweven – ’s ochtends voor energie, overdag voor balans en ’s avonds voor ontspanning.

Tot slot

De herfst nodigt ons uit om te vertragen, naar binnen te keren en ruimte te maken voor emotionele balans. Met kleine aromatherapie-rituelen kun je dit seizoen niet alleen verzachten, maar ook verdiepen.

👉 Heb je één van deze recepten geprobeerd of heb je zelf een favoriete herfstblend? Deel het gerust onder deze blogpost – ik vind het leuk om te lezen welke geuren jou ondersteunen in deze tijd van het jaar.

✨ Wil je dieper duiken in de wereld van etherische oliën en ontdekken hoe je ze veilig en effectief kunt inzetten voor jouw welzijn? In mijn basiscursus aromatherapie leer je stap voor stap hoe je je eigen natuurlijke producten maakt en klachten op zachte wijze te verminderen.