Hydrolaten A-Z

Hydrolaten, ook wel bloesemwaters of plantenwaters genoemd, ontstaan als waardevol bijproduct tijdens het stoomdestillatieproces van etherische oliën. Tijdens deze destillatie wordt water verhit, waardoor stoom door het plantaardig materiaal (bloemen, bladeren, schors of wortels) wordt geleid. Deze stoom neemt vluchtige aromatische verbindingen mee. Wanneer de stoom vervolgens wordt afgekoeld, scheiden zich twee lagen: de etherische olie (de lipofiele fractie) en het waterige distillaat — het hydrolaat.

Het hydrolaat bevat minieme sporen van etherische olie (gemiddeld 0,02%) én de wateroplosbare, hydrofiele componenten van de plant. Deze laatste stoffen komen níet voor in de etherische olie, wat hydrolaten een unieke en complementele therapeutische werking geeft.

Hoewel de geur van een hydrolaat vaak subtieler en soms iets anders is dan die van de corresponderende etherische olie, bevat het nog steeds de volledige levenskracht en energetische signatuur van de plant.

Eigenschappen en voordelen

Hydrolaten zijn mild, zuiver en veilig, waardoor ze direct op de huid kunnen worden aangebracht — zelfs op de gevoelige huid, de babyhuid of de tere huid rondom de ogen. Ze veroorzaken geen irritatie aan huid of slijmvliezen.

In het algemeen hebben hydrolaten de volgende eigenschappen:

• Verkoelend en verfrissend
• Ontstekingsremmend en verzachtend
• Regenererend en wondhelend
• Mild samentrekkend (adstringerend)

Daarnaast heeft ieder hydrolaat zijn eigen specifieke werking, afhankelijk van de plant waarvan het afkomstig is.
Bijvoorbeeld:

• Rozenhydrolaat: harmoniserend, kalmerend en hydraterend voor de droge of gevoelige huid.
• Lavendelhydrolaat: zuiverend, ontspannend en herstellend na zonnebrand of insectenbeten.
• Hamamelishydrolaat: samentrekkend, verkoelend en ideaal bij een vette of geïrriteerde huid.
• Korenbloemhydrolaat: verzachtend en kalmerend voor vermoeide of gezwollen ogen.

Toepassingen van hydrolaten

Hydrolaten zijn bijzonder veelzijdig en kunnen op talloze manieren worden ingezet — zowel therapeutisch als cosmetisch:

• Als gezichtstonic na het reinigen van de huid
• In zelfgemaakte cosmetica, zoals crèmes, lotions, aftershaves of haarverzorging
• Als roomspray of linnenwater om ruimtes energetisch te reinigen of een zachte geur te verspreiden
• In kompressen bij huidirritaties, zonnebrand of ontstekingen
• In bad- of voetbaden voor ontspanning of huidverzorging
• In aromatherapie bij kinderen als zachte, veilige vervanger van etherische oliën
• Als natuurlijke oogmake-up remover, bijvoorbeeld met amandelolie en rozenhydrolaat

Je kunt hydrolaten onverdund gebruiken, of combineren met etherische oliën voor een krachtiger effect — bijvoorbeeld door één druppel van de bijbehorende etherische olie toe te voegen aan 100 ml hydrolaat.

Productie en herkomst

Van vrijwel elke plant waaruit een etherische olie gewonnen kan worden, is ook een hydrolaat te verkrijgen. Toch zijn er enkele uitzonderingen.
Sommige planten leveren zó weinig etherische olie op dat ze vaak uitsluitend worden gedestilleerd voor hun hydrolaat — zoals korenbloem (Centaurea cyanus) en hamamelis (Hamamelis virginiana). Deze hydrolaten zijn daardoor zeer zuiver en rijk aan werkzame stoffen.

Kwaliteit en verwarring met andere producten

Een echt hydrolaat mag niet worden verward met zogenaamde "floral waters" of "aromatic waters" die vaak in de handel te vinden zijn. Deze bevatten meestal synthetische geurstoffen of worden simpelweg gemaakt door enkele druppels etherische olie of parfumolie aan water toe te voegen.
Deze producten hebben géén therapeutische werking en missen de natuurlijke synergie van een zuiver hydrolaat.

Ook Bachbloesemremedies zijn iets totaal anders: deze zijn energetisch bereid, maar niet via stoomdestillatie verkregen.

Houdbaarheid en bewaring

In tegenstelling tot etherische oliën hebben hydrolaten een beperkte houdbaarheid — meestal enkele maanden tot maximaal 1 à 2 jaar. Dit komt doordat ze voornamelijk uit water bestaan, wat een ideale omgeving vormt voor de groei van bacteriën en schimmels.

Om de kwaliteit te behouden:

• Bewaar hydrolaten altijd op een koele en donkere plek of in de koelkast, goed afgesloten.
• Gebruik een sprayverstuiver, zodat er geen bacteriën via je handen in het flesje terechtkomen.
• Let op geur- of kleurverandering: dit kan duiden op bederf.

Hydrolaten bevatten weinig natuurlijke conserveringsstoffen en zijn daardoor kwetsbaarder dan etherische oliën, maar mits goed bewaard, blijven ze een zuiver en krachtig product.

Samenvattend

Hydrolaten zijn subtiele maar krachtige plantenextracten, gevormd door de verbinding van water en etherische componenten van de plant. Ze combineren de energetische werking van aromatherapie met de zachtheid van plantaardige verzorging, en vormen zo een waardevolle aanvulling in elke natuurlijke huisapotheek.