Zonnebrandcreme recept, zonneolie en -melk met kokos

Monica Can

De zon is gezond voor ons, het helpt ons lichaam vitamine D aan te maken en zorgt ervoor dat we een beter humeur krijgen.

Maar teveel zon is schadelijk voor onze huid dus een goede zon bescherming is belangrijk, zeker als je langere tijd in de zon doorbrengt.

Er is veel te lezen tegenwoordig over de eventuele gevaren van gangbare zonnebrandmiddelen, met chemische zonnefilters, die in de handel te koop zijn. Ze zouden kankerverwekkend kunnen zijn en niet erg gezond.

Update juni 2023:

Dit recept staat al een aantal jaren op Aromalifestyle en inmiddels heb ik ook weer veel geleerd over de gevaren van zonnebrandcrème's. Ik heb er ook een nieuwe blogpost over geschreven: Bescherm je huid zonder zonnebrandcrème.

En ik heb nu alleen nog onderstaand zonnebrandcrème recept laten staan en aangepast aan mijn laatste inzichten en kennis. Dit recept kan je veilig gebruiken. Maar ook de zinkoxide die in dit recept gebruikt wordt is schadelijk voor het leven in de oceanen en meren. Dus als je de tips uit mijn andere blogpost kunt opvolgen is dat natuurlijk nog veel beter.

Update juli 2024:

Ik heb nog een nieuw recept gemaakt met tallow balm. Hier vind je het recept van de tallow balm zonnebrand crème.

Zonnebrandcrème recept

Er zijn verschillende manieren om zelf je zonnebrandcrème  te maken. Ik heb onderstaand recept uitgebreid getest en nu aangepast aan de laatste inzichten. Zodat je het op een gezonde manier kunt gebruiken.

Deze crème heeft een SPF van ongeveer 20.

De exacte SPF van deze recepten is moeilijk te bepalen zonder laboratorium omdat het hier om natuurproducten gaat maar dit is een goede indicatie van de bescherming. Maar een natuurlijke bescherming is altijd beter dan de chemische zonnefilters van de bekende merken. Waarom ga ik je hieronder uitleggen.

Ik. begin met een uitleg over de UV straling.

De definitie van UV-A en UV-B

Ultraviolette (UV) stralen van de zon zijn er in drie verschillende golflengten: UV-A, UV-B en UV-C. UV-A- en UV-B-stralen zijn het gevaarlijkst, aangezien UV-C gelukkig wordt tegengehouden door de atmosfeer van de aarde voordat het onze huid bereikt.

UV-A-stralen: ze dringen diep door in de huid en reiken tot ver in de dermis, de dikste laag van de huid. Dit type UV-straling kan veroudering en rimpels veroorzaken.

UV-B-stralen: ze zijn korter en verbranden het oppervlak van onze huid en bereiken alleen de meest oppervlakkige lagen. Deze leiden in eerste instantie tot zonnebrand en kunnen, als je vaak zonnebrand oploopt, na verloop van tijd huidkanker veroorzaken.

 Het is essentieel dat je een breedspectrum zonnebrandcrème gebruikt die bescherming biedt tegen zowel UV-A- als UV-B-straling om je huid te beschermen tegen zowel veroudering als beschadiging door de zon. In dit geval zijn zonnebrandmiddelen met zinkoxide en/of titanium dioxide de beste aanbeveling om de schade te voorkomen.

Chemische versus minerale zonnebrandcrème

Hoewel veel zonnebrandmiddelen zowel UV-A- als UV-B-stralen blokkeren, vallen ze in twee afzonderlijke categorieën: chemische zonnebrandcrème en natuurlijke/minerale zonnebrandcrème. Zonnebrandcrème's  met zinkoxide en/of met titanium dioxide vallen in de laatste categorie.

Het verschil tussen deze twee soorten zonnebrandcrème is vrij duidelijk, bekijk de uitleg hieronder:

Chemische zonnebrandcrème is een mengsel van chemicaliën die samenkomen om UV-A- en UV-B-stralen te blokkeren. Deze ingrediënten, die in de huid trekken, zijn belast met het afbreken of deactiveren van zonlicht, waardoor een chemische reactie ontstaat die UV-stralen omzet in warmte, die vervolgens door de huid wordt afgegeven.

Minerale zonnebrandcrème daarentegen is gemaakt van natuurlijke verbindingen die op het huidoppervlak liggen. Ze absorberen en weerkaatsen zonlicht zodat UV-straling de opperhuid niet binnendringt.

De voordelen van een minerale zonnebrandcrème

Minerale zonnebrandcrème beschermt tegen de zon zodra deze is aangebracht, terwijl chemische zonnebrandcrème ongeveer 20 minuten nodig heeft om te werken.


Minerale zonnebrandcrème gaat langer mee in direct UV-licht, terwijl chemische zonnebrandcrème veel sneller stopt met werken en vaker moet worden aangebracht.


Minerale zonnebrandcrème is zacht voor de huid en verstopt de poriën minder snel, waardoor het beter is voor de gevoelige huid, terwijl chemische zonnebrandcrème veel agressiever is.



Titanium dioxide of zinkoxide gebruiken

Zinkoxide en titanium dioxide zijn twee natuurlijk voorkomende mineralen. Ze worden als een breed spectrum beschouwd in de zonbescherming vanwege hun vermogen om te voorkomen dat de UVA- en UVB-straling van de zon door je huid wordt opgenomen.

Zinkoxide

Zinkoxide absorbeert UV-stralen, zet de energie om in infraroodwarmte en leidt die veilig weg van het huidoppervlak. Het is de meest effectieve zonbeschermer die er is en blokkeert zowel kortere als langere UVA-stralen en alle UVB-stralen.

Titanium dioxide

Titaandioxide absorbeert en verstrooit ultraviolette stralen. In vergelijking met zinkoxide is titanium dioxide iets effectiever in het blokkeren van UVB-stralen, maar het is iets minder effectief voor korte UVA-stralen (UVA II) en bijna volledig ondoeltreffend tegen lange UVA-stralen (UVA I). Kortom, titanium dioxide heeft een minder goede breed spectrum dekking dan zinkoxide voor een breed spectrum dekking.  Omdat vooral de nano titanium dioxide momenteel erg in opspraak is in verband met eventuele kankerverwekkende eigenschappen heb ik besloten om in dit recept alleen zink oxide te gebruiken.

Let er wel op dat als je zinkoxide koopt dat deze altijd niet-nano is.

De zonbescherming van plantaardige olie

Er zijn verschillende natuurlijke oliën en boters die in meer of mindere mate, bescherming bieden tegen schadelijke zonnestraling. Deze kunnen als natuurlijke zonnebrand olie worden gebruikt.

Het probleem met natuurlijke, onbewerkte producten is dat per charge/oogst de eigenschappen kunnen afwijken, dus ook de SPF. Geen oogst heeft precies dezelfde eigenschappen als eerdere oogsten of batches. Dus de SPF van een natuurlijke zonnebrand olie kan per charge afwijken. Er zou jaren van testen voor nodig zijn om de SPF van deze oliën vast te stellen.  Als je dus een echte goede zonbescherming wilt dan kom je er niet onderuit om zinkoxide en eventueel titanium dioxide in je producten te gebruiken.

Hieronder vind je een overzicht van een aantal plantaardige oliën en hun SPF.  Let wel, de vermelde SPF is bij benadering en kan dus wisselen per oogst.

Frambozenpit olie: SPF 28-45,

Tarwekiem olie: SPF 20-22

Avocado olie: SPF 10-15

Kokos olie: SPF 6-8

Shea boter: SPF 5

Jojoba olie: SPF 4-5

Amandel olie: SPF 4-5

Zonnebrandcrème recept

Met bovenstaande achtergrond informatie kunnen we overgaan naar de praktijk. Het maken van een goede en veilige zonnebrandcrème.

Je kunt je recept ook nog wat extra geur geven door bijvoorbeeld nog lavendel of pepermunt etherische olie toe te voegen (pepermunt is meteen verfrissend en dat is natuurlijk erg fijn als het warm is). En lavendel heeft als voordeel dat het ook muggen en andere insecten op afstand houdt.  Let wel op dat je geen etherische oliën gebruikt die fototoxisch zijn.

Dit is echt mijn favoriete zonnebrandcrème recept. Een zonnebrand olie/melk met heerlijke kokosgeur die je huid niet alleen beschermt maar ook gelijk een licht kleurtje geeft en prachtig laat glanzen in de zon.

Je begint met het maken van een kruidenolie, deze olie zorgt voor extra bescherming van je huid door alle huidverzorgende kruiden.

Hiervoor heb je nodig:

Hiermee maak je eerst een kruidenolie.

Doe alle kruiden in een schone pot en giet daar de plantaardige olie op. Roer het geheel even door zodat alle kruiden onder de olie staan.

Leg de deksel los op de pot.  Zo kan teveel warmte toch uit de pot maar komt er geen waterdamp in. Zet de pot met kruiden en plantaardige olie in een pan met warm water op laag vuur. Laat de pot nu 3-4 uur staan in de pan met warm water op ongeveer 50-60 graden. (je kunt dit even meten met een thermometer als je zeker wilt zijn).

Let erop dat je olie niet heter wordt dan 70 graden. Als het te heet wordt dat gaat de kwaliteit van je olie snel achteruit en zal je maceraat veel sneller ranzig worden.

Om deze temperatuur te behouden kan je bij een gasfornuis een sudderplaatje gebruiken. Bij een keramische of inductiekookplaat heb je vaak de sudderstand die je kunt gebruiken.

Als je een oven hebt die lage temperaturen heeft dan zou je de pot ook 4 uur in de oven op 60 graden kunnen zetten.

Na 3-4 uur (als ik de tijd heb laat ik de pot altijd 4 uur in het water staan) dan haal je de pot uit het water en doet de deksel erop. Nu laat je de pot nog minstens 1 nacht staan met de kruiden erin zodat de werkstoffen nog verder in de olie kunnen trekken.

De volgende dag kan je de olie dan filteren in een schone pot zodat je een zuivere kruidenolie overhoudt. Met deze kruidenolie ga je nu verder om de zonnebrandolie te maken.

Benodigdheden

Bereidingswijze

Doe de kokosolie in een glazen maatbeker of pot en laat dit in een pan met warm water  smelten. Voeg de kruidenolie toe

Daarna de duindoornolie, lavendel etherische olie, vitamine E en zink oxide toevoegen. Heel goed doorroeren (het beste kan je dit met een staafmixer doen of eventueel een melk opschuimer) zodat de zink oxide helemaal opgelost is (als je dit niet goed oplost dan krijg je een witte waas met smeren) en dan in een lege lotionfles gieten (bijv. een lege shampoofles of douchegelfles, deze kan je indien gewenst ook bestellen in de Aromalifestyle shop).

Dit is genoeg voor ongeveer 170 ml. zonnemelk. Je kan dit recept natuurlijk ook verdubbelen als je meer nodig hebt.

Voor gebruik altijd goed schudden.

 Mocht je liever een wat dikkere crème hebben en geen kruiden willen gebruiken dan is onderstaand recept een goed alternatief:

Recept 2 Zonnebrand crème

Bereidingswijze:

Laat de kokosolie au bain marie (in een maatbeker of glazen pot in een pan met warm water op laag vuur) smelten. Voeg dan de sheabutter toe en laat dit in de warme kokosolie smelten. Haal de pot uit het water en laat een klein beetje afkoelen dan de overige ingrediënten toevoegen en heel goed mengen.

Giet de olie in een schoon potje en laat afkoelen. Als je de zonnebrand crème meeneemt op vakantie naar een warm land zal de crème meer vloeibaar zijn dus zorg ervoor dat je het potje goed afsluit.

Denk eraan dat deze crème's geen vrijbrief zijn om urenlang in de zon te blijven zonder te verbranden. Blijf uit de zon tussen 12 en 15 uur en zoek altijd tijdig de schaduw op. Als je huid wat meer kleur heeft kun je steeds wat langer in de zon blijven.

Alle benodigdheden vind je ook in de Aromalifestyle shop.