10 rustgevende oliën voor je zenuwstelsel

Monica Can

We leven in een tijd waarin alles sneller gaat dan ooit. Je telefoon staat nooit stil, er wordt van alles van je verwacht – op je werk, thuis, online. Geen wonder dat je jezelf soms gespannen, moe of overprikkeld voelt. Je zenuwstelsel draait voortdurend op volle toeren, en rust nemen is iets wat je bijna moet inplannen.

Maar het goede nieuws is: je kunt je zenuwstelsel wél ondersteunen. En één van de zachtste, meest natuurlijke manieren om dat te doen, is aromatherapie. In dit artikel neem ik je mee in hoe je zenuwstelsel werkt, hoe het uit balans kan raken en hoe geur – zo simpel en krachtig – jouw lichaam kan helpen om weer tot rust te komen.

Wat doet je zenuwstelsel eigenlijk?

Je zenuwstelsel is het communicatienetwerk van je lichaam. Het zorgt ervoor dat je kunt denken, voelen, reageren, ademen, bewegen – alles. Het bestaat uit twee belangrijke onderdelen:

Het sympathische zenuwstelsel (“fight or flight”)
Dit systeem schiet aan als je stress hebt of in gevaar bent. Je hartslag gaat omhoog, je spieren spannen aan, je ademhaling versnelt. Heel handig als je moet vluchten voor een tijger. Iets minder handig als de tijger je mailbox is.
Het parasympathische zenuwstelsel (“rest and digest”)
Dit is je ruststand. Hier herstel je, verteer je je eten, slaap je en kom je tot jezelf. Alleen… bij chronische stress blijft dit systeem vaak op de achtergrond staan.

Als deze twee systemen uit balans raken, ontstaan klachten zoals angst, vermoeidheid, slaapproblemen, hoofdpijn, prikkelbaarheid of een constant gejaagd gevoel.

Hoe merk je dat je zenuwstelsel overbelast is?

Herken je jezelf hierin?

1. Chronische stress

Je lichaam maakt continu stresshormonen aan zoals cortisol en adrenaline. Niet omdat er echt gevaar is, maar omdat je hoofd maar blijft “aan” staan. Dit kan leiden tot angst, slaapproblemen, prikkelbaarheid en zelfs fysieke klachten zoals hoge bloeddruk of buikpijn.

2. Sensorische overprikkeling

Felle lichten, geluiden, berichten op je telefoon, sociale verplichtingen… Je brein krijgt nauwelijks rust. Je voelt je moe, snel emotioneel of kunt je niet concentreren.

3. Geen echte ontspanning

Misschien heb je vrije tijd, maar niet écht rust. Je lijf blijft in een soort waakstand. Je hartslag daalt niet, je ademhaling blijft hoog, en je merkt dat je moeilijk kunt loslaten of inslapen.

De kracht van natuurlijke ondersteuning

Gelukkig zijn er zachte, natuurlijke manieren om je zenuwstelsel weer te kalmeren:

Mindfulness & meditatie – Je leert je aandacht terug te brengen naar je lichaam en adem.
Gezonde voeding & water drinken – Al bij 2% uitdroging kan je lichaam meer spanning en vermoeidheid ervaren.
Beweging – Wandelen, yoga, dansen: je maakt endorfines aan, je adem verdiept, je hoofd komt tot rust.
Slaap & ritme – Een vaste slaaproutine helpt je lichaam weer herstellen.
Tijd in de natuur – Een wandeling van 1 uur kan al zorgen voor minder activiteit in de amygdala (het angstcentrum in je hersenen). Zelfs naar vogelgezang luisteren verlaagt stress binnen 6 minuten.

En dan is er nog iets wat we vaak vergeten:

Je reukzin: de snelste weg naar ontspanning

Je reukzin is de enige zintuiglijke weg die rechtstreeks verbonden is met het limbisch systeem in je hersenen – het deel dat emoties, herinneringen en stressreacties aanstuurt. Daarom kan geur je lichaam binnen enkele seconden beïnvloeden.

Een geur kan je terugbrengen naar je vakanties, je oma’s keuken of een gevoel van veiligheid. Maar het kan ook je zenuwstelsel helpen kalmeren – precies waar aromatherapie om draait.

Wat doet aromatherapie met je zenuwstelsel?

Wanneer je etherische oliën inademt:

sturen geurstoffen signalen naar je limbisch systeem,
wordt de aanmaak van neurotransmitters zoals serotonine en dopamine gestimuleerd,
daalt je hartslag, je ademhaling verdiept en je cortisolniveau kan afnemen.

Aromatherapie werkt dus niet alleen ontspannend – het helpt je zenuwstelsel letterlijk te schakelen van “stress” naar “rust”.

Top 10 etherische oliën bij stress en een overbelast zenuwstelsel

Wanneer je je gespannen, onrustig of overprikkeld voelt, kunnen bepaalde etherische oliën je zenuwstelsel op een natuurlijke manier ondersteunen. Hier lees je in gewone tekst wat elke olie voor je kan betekenen:

Bergamot heeft een frisse, citrusachtige geur die je humeur kan opbeuren en spanning helpt loslaten. Deze olie staat erom bekend dat hij de aanmaak van stresshormonen zoals cortisol kan verminderen en je parasympathische zenuwstelsel activeert – het deel dat zorgt voor ontspanning.
Zilverspar werkt aardend en harmoniserend. De frisse, bosachtige geur kan je helpen om weer in je lichaam te zakken als je veel in je hoofd zit. Zilverspar ondersteunt vrije ademhaling en geeft een gevoel van ruimte en innerlijke rust.
Lavendel is misschien wel de meest geliefde olie tegen stress. De zachte bloemengeur kalmeert direct je zenuwstelsel, helpt bij angstgevoelens en bevordert een diepe, herstellende slaap. Onderzoek laat zien dat lavendel zowel hartslag als cortisol kan verlagen.
Atlas ceder heeft een warme, houtachtige geur die zorgt voor innerlijke stabiliteit en rust. Deze olie helpt je gedachten te vertragen, is ideaal bij onrust voor het slapengaan en wordt vaak gebruikt bij meditatie of voor meer emotionele balans.
Kamille (bijvoorbeeld Roomse of Duitse kamille) staat bekend om haar zachte maar diepe ontspannende werking. De olie werkt rustgevend bij irritatie, verdriet of spanning, en helpt zowel lichaam als geest te ontspannen door haar natuurlijke ontstekingsremmende en kalmerende eigenschappen.
Wierook (Frankincense) helpt je dieper te ademen en brengt je geest tot rust. Deze olie wordt vaak ingezet bij piekeren, meditatie of spiritueel werk. Bovendien kan wierook helpen om lichamelijke spanning los te laten en een gevoel van veiligheid te creëren.
Ylang Ylang is bloemig, sensueel en tegelijk kalmerend. Deze olie verlaagt hartslag en bloeddruk, helpt bij gevoelens van angst, boosheid of frustratie en brengt je weer in contact met zachtheid en zelfliefde.
Copaiba heeft een zachte, houtachtige geur en werkt balancerend op het endocannabinoïde systeem – een systeem in je lichaam dat invloed heeft op stress, pijn, stemming en herstel. Deze olie wordt vaak gebruikt om spanning los te laten, zowel fysiek als emotioneel.
Mandarijn is een zachte, zoete citrusolie die vooral geliefd is bij kinderen én volwassenen die gevoelig of snel overprikkeld zijn. Mandarijn helpt bij innerlijke onrust, verdriet of spanning en brengt lichtheid en vrolijkheid.
Sandelhout ten slotte is warm, diep en meditatief. Deze olie helpt je om uit je hoofd en terug in je lijf te komen. Sandelhout ondersteunt innerlijke stilte, helpt mentale druk los te laten en wordt vaak gebruikt bij yoga of meditatie

Hoe kun je aromatherapie toepassen bij stress?

Gebruik een inhalator en inhaleer 4 seconden, vasthouden 2 seconden en dan uit 6 seconden. (of ruik direct aan het flesje).
Druppel een olie op een geursteen en zet dit op je nachtkastje voor het slapengaan.
Maak een badzout of showersteamer met rustgevende etherische olien en gebruik deze 's avonds of na een dag vol stress.
Masseer je schouders of nek met een draagolie en een rustgevende olie.
Vernevel een kalmerende blend in huis met een diffuser.
Maak een koud kompres met water + etherische olie voor op je voorhoofd of nek.
Maak een playdough met rustgevende oliën en kneed dit in je handen (heerlijk rustgevend en dus niet alleen voor kinderen)

Diffuser en inhalator blends voor rust & ontspanning

1. Diepe Ademhaling & Innerlijke Rust

3 druppels zilverspar
2 druppels wierook
1 druppel atlas ceder

Deze blend geeft een bosachtige, aardende geur en helpt je lichaam om vanuit je hoofd weer in je lijf te zakken.

2. Ontprikkelen na een drukke dag

3 druppels lavendel
2 druppels mandarijn
1 druppel kamille

Zacht, geruststellend en perfect voor gevoelige momenten of wanneer je overprikkeld bent.

3. Loslaten voor het slapengaan

3 druppels lavendel
2 druppels wierook
1 druppel sandelhout

Een ideale avondblend die helpt om je zenuwstelsel te kalmeren en je slaap te verdiepen.

4. Hart openen & spanning loslaten

2 druppels ylang ylang
2 druppels bergamot
1 druppel mandarijn
1 druppel lavendel

Verzachtend, bloemig en licht citrusachtig. Helpt bij innerlijke onrust, frustratie of gespannen emoties.

5. Innerlijke stabiliteit & aarding

3 druppels atlas ceder
2 druppels sandelhout
1 druppel lavendel

Voor momenten waarop je je wiebelig, onrustig of onzeker voelt. Deze blend brengt stevigheid en rust.

6. Rust in je hoofd

2 druppels copaiba
2 druppels bergamot
1 druppel wierook
1 druppel lavendel

Helpt je zenuwstelsel te ontspannen, je ademhaling te verdiepen en je hartslag te verlagen.

7. Zachte ochtendstart zonder stress

2 druppels mandarijn
2 druppels bergamot
1 druppel zilverspar
1 druppel lavendel

Ideaal voor een rustige ochtend of wanneer je de dag zonder haast en spanning wilt beginnen.

Tip

Je kunt deze composities in een aroma diffuser gebruiken of druppelen op een wattenstick van een inhalator. Zo heb je altijd je eigen kleine privé aroma diffuser bij je.

Rollerblends voor rust en ontspanning(10 ml)

Wil je liever een roll on met plantaardige olie? Hieronder vind je de composities speciaal geschikt voor een 2% verdunning die ideaal is voor emotionele ondersteuning. Je kunt als draagolie een plantaardige olie naar keuze nemen. Ik kies zelf graag voor jojoba olie omdat deze een lange houdbaarheidsdatum heeft, een neutrale geur en goed door de huid wordt opgenomen.

1. Diepe ademhaling & innerlijke rust

9 druppels zilverspar
6 druppels wierook
5 druppels atlas ceder
Aanvullen met draagolie

Een aardende, frisse bosblend die helpt spanning los te laten en dieper te ademen.

2. Ontprikkelen na een drukke dag

10 druppels lavendel
6 druppels mandarijn
4 druppels kamille
Aanvullen met draagolie

Zacht, troostend en perfect om te ontspannen na een drukke of emotioneel volle dag.

3. Loslaten voor het slapengaan

8 druppels lavendel
7 druppels wierook
5 druppels sandelhout
Aanvullen met draagolie

Een diepe, warme avondblend die helpt om tot rust te komen en beter te slapen.

4. Hart openen & spanning loslaten

6 druppels ylang ylang
6 druppels bergamot
5 druppels mandarijn
3 druppels lavendel
Aanvullen met draagolie

Een bloemig-citrusachtige geur die het hart verzacht en helpt om emoties los te laten.

5. Innerlijke stabiliteit & aarding

8 druppels atlas ceder
7 druppels sandelhout
5 druppels lavendel
Aanvullen met draagolie

Verwarmend, rustgevend en stabiliserend — ideaal bij onrust of mentale vermoeidheid.

6. Rust in je hoofd

6 druppels copaiba
6 druppels bergamot
5 druppels frankincense
3 druppels lavendel

Aanvullen met draagolie

Helpt spanning te verminderen, brengt helderheid en opent het hart voor rust en balans.

7. Zachte ochtendstart zonder stress

6 druppels mandarijn
6 druppels bergamot
5 druppels zilverspar
3 druppels lavendel
Aanvullen met draagolie

Een frisse, lichte ochtendblend die helpt om rustig en opgewekt aan de dag te beginnen.

Gebruikstips:

Druppel eerst de etherische oliën in je roll on flesje en vul het dan verder aan met een draagolie (zoals jojoba of amandel olie)
Rol het flesje goed tussen je handen om alles te mengen en laat het mengsel 24 uur rusten zodat de geuren goed kunnen rijpen.
Breng aan op polsen, hartgebied, nek of voetzolen.
Schud kort voor gebruik.

E-book Ontspannen met aromatherapie

Merk je dat je zenuwstelsel vaak overbelast is? Dat je moeilijk kunt ontspannen, zelfs als je tijd hebt?
Dan is mijn e-book Ontspannen met aromatherapie misschien precies wat je nodig hebt.

In dit e-book leer je:
✅ Hoe stress werkt in je lichaam
✅ Welke oliën écht helpen (en hoe je ze veilig gebruikt)
✅ Klaar-voor-gebruik recepten, diffuserblends en ontspanningsrituelen

Hier vind je meer informatie.

Wat zijn jouw favoriete etherische oliën om mee te ontspannen? Laat het hieronder weten.